1. Ünite Çalışma Yerleri!
Bunları Biliyor musunuz?
Zübeyde Hanım ile Ali Rıza Bey'in evliliklerinden altı çocuk dünyaya gelmişti. Bunlardan Mustafa ve Makbule dışında Fatma, Ahmet, Ömer ve Naciye küçük yaşlarda ölmüşlerdir.
--------------------------------------------
Cumhuriyetimizin 10. yılında Selanik Belediyesi tarafından Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e armağan edilen bu ev, hâlen müze olarak kullanılmaktadır.
Bunları Biliyor musunuz?
Mustafa Kemal'in matematiğe olan ilgisi hayatının sonraki dönemlerinde de devam etti. Yazmış olduğu "geometri" kitabı bu ilginin en güzel örneğidir.
--------------------------------------------
Atatürk'ün yetiştiği dönemde ülkede eğitim birliği yoktu. Bir tarafta geleneksel öğretime devam eden, dinî derslerin ağırlıkta olduğu mektep ve medreseler; diğer tarafta Batı örneklerine göre kurulmuş okullar, askerî okullar ve çeşitli meslek okulları vardı. Bunun yanıda ülkede yaşayan gayrimüslimlerin açtıkları azınlık okulları ile yabancı devletler tarafından açılan ve son dönemlerde sayılar gittikçe artan yabancı okullar da faaliyetteydi.
Askerî okullar, zamanın en iyi devlet okullarıydı. Burada eğitim parasız olduğu gibi dersler uzman öğretmenler tarafından verilmekte; akılcı, vatansever ve olayları objektif yorumlayabilen öğrenciler yetiştirilmekteydi.
31 Mart Olayı ve Mustafa Kemal
İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra meşrutiyet karşıtı grupların kışkırtmasıyla İstanbul'da gerici nitelikli bir ayaklanma çıktı. Tarihimizde 31 Mart Olayı olarak bilinen bu ayaklanmayı Selanik'ten gelen "Hareket Ordusu" bastırdı. Mahmut Şevket Paşa komutasında Selanik'ten yola çıkan bu orduda "kurmay başkanlığı" görevini Mustafa Kemal üstlenmişti. Hareket Ordusu İstanbul'daki ayaklanmayı bastırarak düzeni sağladı.
Bunları Biliyor musunuz?
31 Mart Ayaklanması'nı bastıran "Hareket Ordusu"na bu adı Mustafa Kemal vermiştir.
Bunları Biliyor musunuz?
Mustafa Kemal İstanbul'dan Trablusgarp'a giderken tüccar kılığına girerek "Şerif" takma adını kullanmıştır.
İlk askerî başarısını Trablusgarp'ta kazanan Mustafa Kemal, görev aldığı tüm cephelerde başarılı olmuştur.
Mustafa Kemal Trablusgarp'ta
Sömürge araşıyı içindeki İtalya, 1911 yılında Trablusgarp'a saldırdı. Osmanlı Devleti, Trablusgarp'a ordu veya donanma gönderebilecek durumda değildi. Bunun üzerine Mustafa Kemal ve bir grup genç Osmanlı subayı, gizlice Trablusgarp'a gittiler. Bu subaylar, yerli halkı teşkilatlandırarak İtalyanlara karşı Trablusgarp'ı savundu. Mustafa Kemal 24 Ekim 1912 tarihine kadar kaldığı Bingazi, Derne ve Tobruk'da İtalyanlara karşı başarılı bir mücadele verdi.
Trablusgarp'ta direnişe karşı başarılı olamayan İtalya, Osmanlı Devleti'ni baskı altında tutmak amacıyla On İki Ada'ya saldırdı. Çanakkale Boğazı'nı abluka altına aldı. Bu sırada Balkan Savaşları başladı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti İtalya ile Uşi Antlaşması'nı imzaladı (1912). Bu antlaşma ile Trablusgarp ve Bingazi İtalyanlara verildi. On İki Ada ise "geçici" olarak bu devlete bırakıldı.
Mustafa Kemal Çanakkale Cephesi'nde
Mustafa Kemal, 20 Ocak 1915'te Tekirdağ'da bulunan 19. Tümen Komutanlığına atandı. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na katılması üzerine İngiltere ve Fransa Osmanlı'yı savaş dışı bırakmak, Rusya'ya yardım etmek amacıyla Çanakkale'ye bir donanma gönderdi. 18 Mart 1915'e kadar deniz savaşları devam etti. İtilak Devletleri, denizden Çanakkale'yi geçemeyince 25 Nisan 1915'te Gelibolu'ya asker çıkardı. Bu tarihten sonra Gelibolu'da kara savaşları başladı. Arıburnu, Conk Bayırı, Anafartalar'da büyük başarılar elde eden Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti'nin bu cephedeki savaşı kazanmasında önemli rol oynadı. Mustafa Kemal burada kazandığı başarılarından dolayı "albay" oldu. Osmanlı Devleti tarafından kendisine çeşitli madalyalar verildi.
Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı
Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'nda yenilmesiyle İtilaf Devletleri Türk topraklarını işgale başladılar. Bu durum karşısında Mustafa Kemal Samsun'a çıkarak Kurtuluş Savaşı'nı başlatmış ve zafere ulaşmıştır. Türk halkını düşmana karşı birleştirmiştir. Başkumandan olarak orduyu yönettiği Sakarya Meydan Savaşı ve Başkumandanlık Meydan Muharebesi'ni kazanmıştır.
--------------------------------------------
"Size ben taarruz emretmiyorum. Ölmeyi emrediyorum. Biz ölünyece kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve komutanlar geçebilir."
(Atatürkçülük l., s. 219.)
--------------------------------------------
"Arkadaşlar, bu gece burada sizleri toplamaktaki amacım şudur: ... Bu talihsiz memlekete karşı önemli görevlerimiz vardır. Onu kurtarmak tek hedefimizdir. ... Tarih bugün biz evlatlarına bazı büyük görevler yüklüyor. Ben Suriye'de bir cemiyet kurdum... Buraya da bu cemiyetin temelini kurmaya geldim. Şimdilik gizli çalışmak ve teşkilatı şekillendirmek mecburidir. Sizden fedakârlıklar bekliyorum... Eskimiş olan çürük yönetimi yıkmak, milleti hâkim kılmak, özetle vatanı kurtarmak içinsize göreve çağırıyorum.
Arkadaşlar! Gerçi bizden önce birçok girişimler yapılmıştır. Fakat onlar başarılı olamadılar. Çünkü işe teşkilatsız başladılar. Bu kuracağımız teşkilat ile, mutlaka ve elbette başarılı olacağız. Vatanı, milleti kurtaracağız."
(Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, s. 1-2)
Kısaltılarak alınmıştır.
|
